فعالیت‌های تجاری در فضای ماورای جو توسط بخش خصوصی از منظر حقوق فضا

Authors

  • لیلا رئیسی دانشیار گروه حقوق بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.( نویسنده مسئول)[email protected]
  • مرتضی صادقی دهصحرایی دانشجوی دکتری رشته حقوق بین‌الملل عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
Abstract:

یکی از فعالیت‌هایی که از آغاز دسترسی به فضای ماورای جو تاکنون برای بشر مد نظر بوده بحث بهره‌برداری و استفاده‌ی تجاری از این منطقه بوده است. از نظر حقوقی و براساس معاهدات مربوط به فضا، فضای ماورای جو میراث مشترک بشریت به شمار رفته و یکی از اصول اساسی حاکم بر این منطقه اصل عدم تملک و مالکیت خصوصی می‌باشد. ورود انگیزه‌های تجاری به حیطه‌ی فعالیت‌های فضایی موجب شد که حقوقدانان دامنه‌ی معاهدات فضایی دولت‌محور را به حوزه‌ی فعالیت‌های تجاری و حضور اشخاص خصوصی در فعالیت‌های فضایی نیز سرایت دهند. این جریان همچنین منجر شد تا حقوق‌دانان در صدد تعریف و تشریح مجدد مفاهیم و اصول حقوق فضا بپردازند. با این وصف سؤالی که مطرح می‌شود این است که رویکرد نظام حقوقی ماورای جو و معاهدات مرتبط به آن، درخصوص فعالیت تجاری و بهره‌برداری تجاری از فضای ماورای جو و اجرام سماوی به وسیلة بخش خصوصی چگونه است؟ پاسخ ابتدایی که به این پرسش بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و به روش توصیفی تحلیلی داده می‌شود این است که: مقررات فضایی، فعالیت تجاری و بهره برداری تجاری توسط بخش خصوصی را مستقیماً پیش‌بینی نکرده بلکه به صورت ضمنی و البته با تخصیص محدودیت‌هایی، این امر را پذیرفته‌اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حقوق بین‌الملل بشردوستانه و بهره‌برداری نظامی از فضای ماورای جو

در طول جنگ خلیج فارس 1990 ارزش دارایی‌های فضایی برای هدایت جنگ برای اولین بار در حد زیادی مشخص شده و عملیات طوفان صحرا بهعنوان اولین جنگ فضایی نگریسته شد و این واقعیت که استفاده از فناوری فضایی می تواند زیرساختی فراهم آورد تا به پیاده سازی استراتژی‌های نظامی کمک کند. فناوری فضایی نقشی مهم در عملیات نظامی ناتو در صربستان و کوزوو در 1999 و افغانستان در 2001 بازی کرد. در طول حمله به عراق در سال 20...

full text

تعیین گسترۀ اصل منع تملک فضای ماورای جو در جریان فرایند خصوصی سازی فضا

در ابتدای عصر فضا جامعۀ بین المللی با چالش تعیین هنجارهای حاکم بر فعالیت انسان ها در فضای ماورای جو روبرو بود. در این میان مسئلۀ حاکمیت، تملک و حقوق اموال در فضا یکی از پیچیده ترین مسائل پیش رو بود. پرسش این بود که آیا دولت ها می توانند حاکمیت سرزمینی خود بر کرۀ زمین را به فضای ماورای جو انتقال دهند و فضای ماورای جو و اجرام آسمانی را تملک کنند؟ راه حلی که در آن زمان پیشنهاد شد، ممنوعیت حاکمیت و...

full text

تعیین گسترۀ اصل منع تملک فضای ماورای جو در جریان فرایند خصوصی‌سازی فضا

در ابتدای عصر فضا جامعۀ بین‌المللی با چالش تعیین هنجارهای حاکم بر فعالیت انسان‌ها در فضای ماورای جو روبرو بود. در این میان مسئلۀ حاکمیت، تملک و حقوق اموال در فضا یکی از پیچیده‌ترین مسائل پیش‌ رو بود. پرسش این بود که آیا دولت‌ها می‌توانند حاکمیت سرزمینی خود بر کرۀ زمین را به فضای ماورای جو انتقال دهند و فضای ماورای جو و اجرام آسمانی را تملک کنند؟ راه‌حلی که در آن زمان پیشنهاد شد، ممنوعیت حاکمیت ...

full text

لزوم اتّکا بر «حقوق نرم» در راستای توسعه‌ و نهادینه‌سازی حقوق بین‌الملل فضای ماورای جو

حقوق نرم در حقوق بینالملل به عنوان مجموعه قواعد بسیار مورد اختلاف در میان حقوقدانان از نظر اصل اثر حقوقی و میزان آن، ماهیت تبعیت تابعان حقوق بینالملل از قواعد مذکور و دامنهی قابلیت استناد در حقوق بینالملل فضای ماورای جو نیز مورد بحث، ابهام و اختلاف فراوان بوده است. مقالهی حاضر بر آن است ضمن ارایه ی شرحی از روند شکل گیری قواعد نرم در حقوق بین الملل فضا و تحلیل اتکای سنتی این حقوق به منابع سنتی ح...

full text

امنیت در فضای ماورای جو از دیدگاه حقوق بین الملل فضا

فضای ماورای جو قلمروی متعلق به تمام بشریت و ماورای حاکمیت و صلاحیت قضائی دولتهاست بر این اساس مقوله امنیت در فضای ماورای جو نیز به معنای امنیت جمعی تمام کشورها خواهد بود.اگر چه عاری سازی کامل فضا از تسلیحات و استفاده های نظامی چندان ممکن به نظر نمیرسد اما بمنظورحفظ جایگاه فضا بعنوان قلمروی بین المللی لازم است تا اصول حقوقی حاکم بر فضا و فعالیتهای فضائی بدقت مورد مطالعه قرار گیرند. جامعه جهانی ا...

15 صفحه اول

تحولات هنجارسازی در حقوق بین‌الملل فضا با نگاهی به قطعنامۀ 1992 اصول مربوط به بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای در فضای ماورای جو

هنجارسازی در حقوق بین­الملل فضا در شش دهۀ گذشته دستخوش تحولات شایان توجهی شده است. پس از نهایی شدن موافقتنامۀ ماه، رفته رفته این دیدگاه در بین حقوقدانان بین­المللی قوت ­گرفت که دیگر احتمال تهیه و تنظیم سند الزام­آوری در قالب معاهده در حقوق بین­الملل فضا وجود ندارد. به همین دلیل تمایل دولت­ها برای تدوین دستورالعمل­ها، قواعد رفتاری و قوانین ملی فضایی قوت گرفت. یکی دیگر از مصادیق این تغییر جهت هنج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue شماره 1 (پیاپی35)

pages  137- 155

publication date 2018-06-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023